Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images


Με την έννοια της «παρακμής» να αποτελεί αναπόσπαστο και κυρίαρχο τμήμα της καβαφικής ποίησης, ο Αλεξανδρινός ποιητής διερευνά σε βάθος τα θέματα της πτώσης, της φθοράς και της ήττας από ποικίλες λογοτεχνικές οπτικές(ιστορικές, φιλοσοφικές, ερωτικές), προσελκύοντας το αναγνωστικό κοινό και αποκτώντας, έτσι, διαχρονική ιστορική πολιτισμική επικαιρότητα.

Η σχέση του Καβάφη με το παρακμιακό κίνημα, που εμφανίστηκε στη Γαλλία στα τέλη του 19ου αιώνα και ουσιαστικά πρόκειται για μια πρώιμη μορφή του κινήματος του Συμβολισμού, εδράζεται στο αίσθημα φθοράς και διάβρωσης, που μπορεί να εντοπιστεί και στα ποιήματά των ομοτέχνων του εκπροσώπων της Παρακμής τόσο στη γαλλόφωνη, στην αγγλόφωνη και στη γερμανόφωνη λογοτεχνία όσο και στην ελληνόφωνη, οι οποίοι προβάλλουν, μεταξύ άλλων, τη διαφορετική τέχνη, τους σεξουαλικούς πειραματισμούς, την επίδραση των ναρκωτικών ουσιών, αλλά και τις μη καθιερωμένες, για τα ήθη της εποχής, συμπεριφορές.

Ο Αλεξανδρινός ποιητής τείνει να γυρνάει σε παρελθούσες εποχές της ιστορίας, όπου τα κραταιά ελληνιστικά βασίλεια έχουν αρχίσει να παρακμάζουν, όπου οι επιφανείς ήρωες παρουσιάζονται ηττημένοι και ανίκανοι να κυβερνήσουν, όπου η ηθική κατάπτωση και η σωματική παρακμή, μέσω των γερασμένων και φθαρμένων σωμάτων, είναι έκδηλη. Αυτά είναι που συναποτελούν το αποκαλούμενο τρίπτυχο της παρακμής στην ποίηση του Καβάφη.

Μελετητής της ιστορίας, με έκδηλο ενδιαφέρον όχι μόνο για τη μοίρα των αυτοκρατοριών, αλλά και για την πτώση και τον ξεπεσμό τους, ο Καβάφης στρέφει το βλέμμα του στην κατάρρευση των ελληνιστικών μοναρχιών και τη γενέτειρά του, την Αλεξάνδρεια, αν και από τη θεματολογία του δεν απουσιάζουν και ποιήματα που σχετίζονται με αυτό που ονομάζουμε κλασική αρχαιότητα, με πιο συχνή πηγή έμπνευσης τα ομηρικά έπη, όπου το ιστορικό παράδειγμα λειτουργεί κατά βάση αλληγορικά, κυρίως με στόχο να αναδειχθεί η μετακύληση του Καιρού και η απώλεια του Χρόνου που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Παράλληλα, γερασμένα σώματα, γειτονιές με κουρασμένους και φθαρμένους από τα χρόνια ανθρώπους και εγκαταλελειμμένους δρόμους είναι μόνο μερικές από τις εικόνες εκείνες που συνδέουν την παρακμή με τη φιλοσοφική οπτική του Καβάφη, ο οποίος εκφράζει κατ' αυτόν τον τρόπο την ευρύτερη απογοήτευση και ματαίωση, που νοιώθει για το πέρασμα του χρόνου και τη μεταστροφή και τη φθορά που φέρνει στο πέρασμά του.