Eurobasket 1987: Το έπος του ’87 και η Ελληνική Dream Team

• Παναγιώτα Απέργη - 14 Ιουνίου 2021

Τότε, ο Δαβίδ νίκησε τον Γολιάθ, η μικρή και άσημη Ελλάδα κέρδισε 103-101 την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση και κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπάσκετ, στο Σ.Ε.Φ.. Εκείνο το βράδυ τα όνειρα έγιναν πραγματικότητα.

Πριν να φτάσουμε, όμως, στο ιστορικό βράδυ της 14ης Ιουνίου, η Εθνική Ομάδα είχε κάνει μία σειρά από υπερβάσεις, εντυπωσιάζοντας πολύ κόσμο.

Μια ονειρεμένη πορεία που δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα

Ανδρίτσος, Γιαννάκης, Γκάλης, Ιωάννου, Καμπούρης, Καρατζάς, Λινάρδος, Ρωμανίδης, Σταυρόπουλος, Φασούλας, Φιλίππου, Χριστοδούλου ήταν οι δώδεκα παίκτες που παραμέρισαν τα εγώ και τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και, παίζοντας ομαδικά, κατάφεραν να φτάσουν στο τελικό, ενάντια στη δυνατή ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης.

Η ομάδα είχε την ευλογία να διαθέτει στο ρόστερ της 4 από τους καλύτερους παίκτες στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ, οι οποίοι ταυτόχρονα αγωνίζονταν σε διαφορετικές θέσεις. Αυτοί δεν ήταν άλλοι από τους Γκάλη, Γιαννάκη, Φασούλα και Χριστοδούλου, οι οποίοι με τον τρόπο τους άλλαξαν όλο το μπάσκετ, έχοντας στο πλευρό τους μία εξαιρετική φουρνιά ικανότατων παικτών που τους πλαισίωναν ιδανικά.

Όπως δήλωσε και ο αρχιτέκτονας εκείνης της ομάδας, ο προπονητής Κώστας Πολίτης, «Προχωρούσαμε βήμα - βήμα και αυτή η ομάδα μέχρι το ’87 είχε ωριμάσει και είχε αποκτήσει εμπειρίες. Άρχιζε να κάνει αισθητή την παρουσία της».

Η εύκολη νίκη και οι μπασκετικοί Τιτάνες

Οι αγώνες της εθνικής μας ξεκίνησαν με το ιδανικό ξεκίνημα στις 3 Ιουνίου, με μια μάλλον εύκολη νίκη, κόντρα σε μια πιο αδύνατη ομάδα του ομίλου, αυτή της Ρουμανίας, με 109-77 και με ελάχιστη παρουσία θεατών. Η επόμενη νίκη, όμως, που σημείωσαν οι Έλληνες παίκτες, στις 4 Ιουνίου, ήταν επί της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας, των Πέτροβιτς, Βράνκοβιτς, Κούκοτς, Ράντζα, Πάσπαλι και τον μετέπειτα ηγέτη της Ντίβατς, με 84-78. Η νίκη τους έδωσε το έναυσμα στους Έλληνες φιλάθλους να κατακλύσουν τις εξέδρες του Σ.Ε.Φ..

Παρόλα αυτά, ο ενθουσιασμός τους από τη νίκη επί των «πλάβι» γρήγορα μετριάστηκε, όταν την επομένη ημέρα, στις 5 Ιουνίου, η Εθνική αντιμετώπισε τους «φούριας ρόχας». Η Ισπανία επικράτησε με μεγάλη ευκολία της Ελλάδας, με 106-89 και η προηγούμενη χαρά αντικαταστάθηκε από την απογοήτευση. Η ομάδα πλέον έπρεπε να αποδείξει τον χαρακτήρα της, καθώς είχε ακόμα πολύ σημαντικά παιχνίδια για την πρόκριση στον επόμενο γύρο.

Η νέα ήττα ήρθε στις 6 Ιουνίου, από τη Σοβιετική Ένωση με 69-66, αν και το αποτέλεσμα ήταν ενθαρρυντικό για την ελληνική ομάδα, καθώς αποδείκνυε πως μπορούσε να τα βάλει με οποιονδήποτε αντίπαλο στον κόσμο, ακόμα και με τις «αήττητες» εθνικές ομάδες και πως η επιτυχία επί της Γιουγκοσλαβίας κάθε άλλο παρά τυχαία δεν ήταν.

Το τελευταίο κρίσιμο παιχνίδι των ομίλων δόθηκε στις 7 Ιουνίου. Η Ελλάδα έπρεπε να κερδίσει τη Γαλλία, για να περάσει στα προημιτελικά, κάτι που το κατάφερε με τους 34 πόντους του Γκάλη και τη συμπαράσταση του κόσμου, νικώντας τη δυνατή γαλλική Εθνική ομάδα, με 82-69. Τερματίζοντας τέταρτη στον πρώτο όμιλο, η ελληνική ομάδα έπρεπε να αντιμετωπίσει, στις 10 Ιουνίου, την πρώτη του άλλου ομίλου, την ιταλική. Αν κατάφερνε να κερδίσει θα έμπαινε στους 4, κάτι που θα σήμαινε πως θα ήταν πολύ κοντά στο μετάλλιο.

Η αισιοδοξία πως η Ελλάδα θα κέρδιζε τη «σκουάντρα ατζούρα» ήταν διάχυτη από την αρχή του παιχνιδιού, παρά το γεγονός πως η ιταλική ομάδα, που ήταν μια από τις παραδοσιακές δυνάμεις του αθλήματος, αποτελούνταν από σπουδαίους παίχτες, όπως οι Ρίβα, Μανίφικο, Μπρουναμόντι και Τζεντίλε. Άλλωστε, η Εθνική Ιταλίας ήταν η ασημένια Ολυμπιονίκης του 1980, πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1983 και χάλκινη πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1985.

Τελικά, η Ελλάδα επικράτησε με 90-78, παίρνοντας, έτσι, την πρόκριση στον ημιτελικό. Ο Νίκος Γκάλης έλεγε στο τέλος: «Ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσουμε, από την ώρα της παρουσίασης των ομάδων. Έβλεπα φοβισμένα τα μάτια των Ιταλών». Όταν τον ρώτησαν, μάλιστα, αν αυτή ήταν η μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας του, εκείνος απάντησε: «Ναι, μέχρι το επόμενο παιχνίδι», φανερώνοντας την πίστη όλων των παικτών στις δυνάμεις τους.

Στα ημιτελικά, στις 12 Ιουνίου, η Εθνική αντιμετώπισε ξανά τη Γιουγκοσλαβία, ένα αθλητικό μεγαθήριο, που φάνταζε αδύνατο να νικηθεί για δεύτερη φορά από μια μικρομεσαία ομάδα. Το παιχνίδι έληξε με 81-77, υπέρ της Ελλάδας, με μια επική ανατροπή στο δεύτερο ημίχρονο και τον Φάνη Χριστοδούλου να κάνει ένα φανταστικό παιχνίδι, βάζοντας 18 πόντους, φέρνοντας την Εθνική στον τελικό της διοργάνωσης.

Κατακτώντας το όνειρο

Φτάνοντας στον τελικό, η Ελλάδα είχε να αντιμετωπίσει έναν παντοδύναμο και αήττητο αντίπαλο, τη Σοβιετική Ένωση. Η σοβιετική ομάδα ήταν 14 φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης, 3 φορές πρωταθλήτρια κόσμου και 1 φορά Ολυμπιονίκης, ενώ η Εθνική μας μετρούσε 12 ήττες σε ισάριθμα παιχνίδια.

Εκείνο το βράδυ, όμως, όλα θα άλλαζαν. Η Ελλάδα πραγματοποίησε την καλύτερή της εμφάνιση και, παρά τις απώλειες των Παναγιώτη Γιαννάκη και Παναγιώτη Φασούλα προς το τέλος του αγώνα με 5 φάουλ, πρόσφερε στον κόσμο ένα συγκλονιστικό παιχνίδι, το οποίο οδηγήθηκε στην παράταση, με 89-89, χάρη στις δύο βολές του Λιβέρη Ανδρίτσου.

Το κρίσιμο πεντάλεπτο ήταν ένα καρδιογράφημα για όλους τους θεατές και η απόλυτη ανατροπή ήρθε από τον Αργύρη Καμπούρη, ο οποίος με τις δυο…«χαριστικές» βολές του διαμόρφωσε το τελικό 103-101. Ναι, η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης και όλη η χώρα δονούνταν από τη μουσική του «Final Countdown» των Europe.

Ο Γκάλης έδωσε μια μυθική παράσταση 40 πόντων, ο Φασούλας αναμετρήθηκε με τον Τσατσένκο και οι βολές του Ανδρίτσου και του «τίμιου γίγαντα» Καμπούρη δεν θα ξεχαστούν ποτέ. Η ομάδα του Κώστα Πολίτη και του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου είχαν πετύχει κάτι πολύ σημαντικό, στέλνοντας στον έβδομο ουρανό έναν ολόκληρο λαό, ο οποίος έδωσε στην Εθνική Ομάδα το προσωνύμιο «επίσημη αγαπημένη».

Τα επόμενα λεπτά και οι αντιδράσεις

Μετά τη λήξη του αγώνα, εκείνο το καλοκαιρινό βράδυ, ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους, πανηγυρίζοντας ξέφρενα. Η επιτυχία αποτυπώθηκε σε γραμματόσημα, τραγούδι, ταινία, υλικό για την συγγραφή δύο βιβλίων, ο θρυλικός αρχαιολόγος, Μανώλης Ανδρόνικος την επόμενη εβδομάδα, στο Βήμα της Κυριακής της 21ης Ιουνίου 1987, έγραψε με τον δικό του τρόπο το άρθρο με τίτλο «Αναξιφόρμιγγες Ύμνοι», ένα εγκώμιο για την ομάδα που αποδείκνυε πως το μπάσκετ ήταν πια υπόθεση όλης της Ελλάδας.

Το ελληνικό μπάσκετ από εκείνο το βράδυ και μετά άλλαξε. Όλα τα παιδάκια, κρατώντας την πορτοκαλί θεά, ήθελαν να μοιάσουν στον Γκάλη, στον Γιαννάκη και στα άλλα παιδιά. Η συνέχεια, ωστόσο, είναι γνωστή και παρά τα αρκετά χρόνια που η Ελλάδα μεσουρανούσε στο μπασκετικό στερέωμα, οι συνήθεις εγγενείς αδυναμίες της ελληνικής πραγματικότητας έφεραν την απαξίωση.

Όσα χρόνια, όμως, κι αν περάσουν, η περιγραφή του Φίλιπου Συρίγου θα συντροφεύει πάντα τις αναμνήσεις όλων μας: «Τίποτα, τίποτα δεν μας σταματά. Πραγματικά είμαστε τόσο κοντά. Η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα, 102 – 101, και μόνο 4 δευτερόλεπτα, 103 – 101. Βάλτερς…στον Γιοβάισα, θέλει προσοχή…η μπάλα έξω…είναι το τέλος. Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης»!

Μπορείτε να δείτε τη θρυλική αναμέτρηση εδώ: