Μοχάμεντ Άλι: Ο θρυλικός πυγμάχος που αντιτάχθηκε στο αμερικανικό αιματοκύλισμα στο Βιετνάμ
- Παναγιώτα Απέργη - 2 Αυγούστου 2025
Ο Κάσιους Μαρσέλους Κλέι γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1942 στο Κεντάκι των ΗΠΑ και σε ηλικία 12 ετών, όταν του έκλεψαν το ποδήλατο, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο της πυγμαχίας. Κι αυτό γιατί μόλις είδε το ποδήλατό του να κάνει φτερά, ο μικρός τότε Κάσιους ζήτησε την άδεια από έναν αστυνομικό να καταδιώξει τον δράστη, μόνο και μόνο για να ακούσει κάτι το απροσδόκητο: ότι πρώτα θα έπρεπε να μάθει να χρησιμοποιεί τις γροθιές του. Ο αστυνομικός αυτός έμελλε να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που οδήγησε τον Κλέι στο ρινγκ, φτάνοντας, έξι χρόνια αργότερα, να κατακτά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των ημιβαρέων βαρών.
Τα επόμενα χρόνια, ο Κλέι κατάφερε να κυριαρχήσει στους αγωνιστικούς χώρους όσο λίγοι πυγμάχοι στην ιστορία του αθλήματος, κατακτώντας τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή και σημειώνοντας επιβλητικές νίκες επί σπουδαίων πυγμάχων, με χαρακτηριστικότερο όλων τον νικηφόρο αγώνα για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή το 1974, εναντίον του Τζορτζ Φόρεμαν στην Κινσάσα, τον οποίο κέρδισε με νοκ αουτ στον 8ο γύρο.
Χάρη στη σωματική του κατανομή, αλλά και την ταχύτητά του, ο Κλέι απέφευγε τα κτυπήματα, περισσότερο με την κίνηση του σώματος του, παρά ακολουθώντας την κλασσική τεχνική της συνηθισμένης παθητικής άμυνας, που όριζε ότι τα χέρια πρέπει να βρίσκονται αρκετά χαμηλά κοντά στο κεφάλι για προστασία. Όπως έλεγε, άλλωστε, και ο ίδιος: «Πετάω σαν πεταλούδα, τσιμπάω σαν μέλισσα».
Πέρα από τα αθλητικά του επιτεύγματα, ο σπουδαίος πυγμάχος βρέθηκε για την προσωπική του επιλογή να ασπαστεί το Ισλάμ στα πρωτοσέλιδα, προκαλώντας την αντίδραση της αμερικανικής ομοσπονδίας της πυγμαχίας. Ωστόσο, ο Κλέι, που μετά τη θρησκευτική του μεταστροφή επέλεξε το όνομα Μοχάμεντ Άλι, βρέθηκε πολύ σύντομα σε χειρότερες περιπέτειες, όταν αποφάσισε να καταγγείλει τον πόλεμο του Βιετνάμ και να μη στρατευθεί, αν και γνώριζε ότι δεν θα τον έστελναν ποτέ στο μέτωπο.
«Για ποιο λόγο μου ζητάνε να φορέσω μια στολή και να πάω δέκα χιλιάδες μίλια μακριά από το σπίτι μου, να πετάξω βόμβες και σφαίρες σε σκούρους ανθρώπους στο Βιετνάμ, την ώρα που οι αποκαλούμενοι νέγροι στη Λούισβιλ αντιμετωπίζονται σα σκυλιά και τους στερούνται τα πιο απλά ανθρώπινα δικαιώματα; Η συνείδησή μου δεν με αφήνει να πάω να πυροβολήσω τον αδερφό μου ή κάποιον άλλον πιο σκούρο άνθρωπο ή κάποιους φτωχούς πεινασμένους ανθρώπους στη λάσπη, για χάρη της μεγάλης και δυνατής Αμερικής. Γιατί να τους πυροβολήσω; Κανένας Βιετκόνγκ δεν με είπε ποτέ αράπη, κανένας Βιετκόνγκ δεν με λιντσάρισε ποτέ, δεν έστειλε ποτέ σκυλιά στο κατόπι μου, δε με έκλεψε από το έθνος μου, δεν βίασε ή σκότωσε τη μάνα μου και τον πατέρα μου.
Για ποιο πράγμα να τους πυροβολήσω; Πώς να πυροβολήσω αυτούς τους φτωχούς ανθρώπους; Δεν πρόκειται να πάω να το κάνω. Ας πάω φυλακή. Ήμασταν στη φυλακή εδώ και εκατοντάδες χρόνια», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Αυτή του η απόφαση, τον οδήγησε στο δικαστήριο για ανυποταξία, με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε φυλάκιση πέντε ετών και χρηματική ποινή 10.000 δολαρίων, ενώ του αφαιρέθηκαν η άδεια πυγμαχίας και ο τίτλος του πρωταθλητή. Η δικαστική του περιπέτεια έληξε το 1971, όταν προσέφυγε στα δικαστήρια και με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ ανέκτησε όλα του τα δικαιώματα.
Κατά τη διάρκεια της αναγκαστικής του αποχής από τα ριγκ, αλλά και με την αθλητική του επάνοδο και μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Άλι αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο ένθερμους ακτιβιστές των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών, εμπνέοντας και επηρεάζοντας με τη στάση του σημαντικά την αμερικανική κοινωνία, δηλώνοντας συχνά ότι «οι πραγματικοί άντρες παλεύουν για την ειρήνη και οι πραγματικές γυναίκες υψώνουν τη φωνή τους και εντάσσονται στη μάχη.
Η καριέρα του αδιαφιλονίκητου παγκόσμιου πρωταθλητή στην κατηγορία βαρέων βαρών έληξε το 1981, μετά από 56 νίκες και μόνο πέντε ήττες, ενώ λίγα χρόνια αργότερα έδωσε τη δυσκολότερη μάχη της ζωής του: αυτή με τη νόσο του Πάρκινσον, με το οποίο έζησε για πολλά χρόνια.
Μετά από δεκάδες βραβεία και τιμές, μεταξύ των οποίων το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας και το χρυσό Μετάλλιο Ειρήνης Otto Hahn, τη δημιουργία του μη κερδοσκοπικού Κέντρου «Μοχάμεντ Άλι» και τη μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, το 1996, οπότε και έτρεξε ως τελευταίος λαμπαδηδρόμος, ο θρυλικός πυγμάχος έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιουνίου 2016, λόγω αναπνευστικών προβλημάτων.
