Πηγή Φωτογραφιών: Google Images
Ως πεπρωμένης οὐκ ἔστι θνητοῖς συμφορᾶς ἀπαλλαγή , έγραφε ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη. Και πράγματι, υπάρχουν ημερομηνίες και γεγονότα που μένουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου και σημαδεύουν την ατομική και τη συλλογική μνήμη. Μια τέτοια ημερομηνία είναι η 4η Μαΐου 1949, όταν το ιταλικό και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο βυθίστηκαν στο πένθος.
Αυτή ήταν η μέρα που χάθηκε μία από τις καλύτερες ομάδες που έβγαλε ποτέ η γειτονική χώρα, ίσως και η καλύτερη που εμφανίστηκε ποτέ, μια επέτειος που δεν ξεχνάει κανείς. Ήταν η πρώτη αεροπορική τραγωδία με θύμα μια ομάδα ποδοσφαίρου, αυτή της Τορίνο.
Το ποδόσφαιρο έφτασε στο Τορίνο στα τέλη του 19ου αιώνα από Άγγλους και Ελβετούς κατασκευαστές, με την ομάδα να ιδρύεται στις 3 Δεκεμβρίου του 1906, έχοντας ως πρώτο όνομα το Foot Ball Club Torino. Τα πρώτα παιχνίδια τα έδωσε στο «Velodromo Umberto I», ενώ αργότερα μετακόμισε στο ιστορικό της γήπεδο, το Stadio Filadelfia.
Η γιγάντωση της ομάδας ξεκίνησε ουσιαστικά από το 1939, όταν ανέλαβε την προεδρία της ομάδας ο βιομήχανος Φερούτσιο Νόβο, φανατικός υποστηρικτής της από μικρό παιδί, με όραμα για τον σύλλογο, ο οποίος ακολούθησε το μοντέλο των αγγλικών ομάδων. Αφού συγκέντρωσε άτομα με γνώσεις γύρω από το ποδόσφαιρο, τους τοποθέτησε σε καίριες θέσεις, μοιράζοντάς τους αρμοδιότητες.
Μετά το τέλος των εχθροπραξιών και την επανέναρξη του πρωταθλήματος, ξεκίνησε η περίοδος της απόλυτης κυριαρχίας στο ιταλικό ποδόσφαιρο της «γκρανάτα» όπως λέγεται η Τορίνο, από το χρώμα της φανέλας της. Παραδίδοντας μαθήματα ποδοσφαίρου, ψυχαγωγούσε εκατομμύρια Ιταλούς, αποτελώντας ένα είδος τονωτικού στο πεσμένο ηθικό τους, αμέσως μετά την ήττα της χώρας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με ηγέτη τον Βαλεντίνο Ματσόλα. η Τορίνο έμοιαζε ασταμάτητη, κερδίζοντας με το θέαμα που προσέφερε όλο και περισσότερους υποστηρικτές, έχοντας, μέχρι το 1949, κατακτήσει τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα και δεκάδες ρεκόρ ,τα οποία κράτησαν για αρκετά χρόνια.
Χαρακτηριστικότερα όλων, το 10-0 επί της Αλεσάντρια, που μέχρι σήμερα παραμένει η μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία της Serie A, ενώ οι 21 σερί νίκες της ομάδας, εκείνη την περίοδο φάνταζαν κάτι το απίστευτο.
Στις 3 Μαΐου του 1949, μια μέρα πριν το μοιραίο ταξίδι, η Τορίνο πήγε στην Πορτογαλία, για ένα φιλικό παιχνίδι με τη Μπενφίκα. Την επομένη, στο ταξίδι της επιστροφής, οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ιδανικές, η ορατότητα ήταν περιορισμένη και λίγο πριν την άφιξή του στο αεροδρόμιο της πόλης, το αεροπλάνο, στο οποίο επέβαινε η ομάδα, κατέπεσε και συνετρίβη στο πίσω μέρος της εκκλησίας Μπαζίλικα. Ήταν ο ναός που χτίστηκε από τον Πρίγκιπα Ευγένιο της Σαβοΐας, για να θυμίζει τη σωτηρία της πόλης από το συνασπισμένο Γάλλο-Ισπανικό στρατό τον Μάιο του 1706, στον λόφο της Σουπέργκα.
Από τη σύγκρουση δεν επέζησε κανείς, με τους νεκρούς να ανέρχονται συνολικά σε 31 άτομα, 18 ποδοσφαιριστές, 5 από το τεχνικό τιμ, 3 δημοσιογράφους, 4 μέλη του πληρώματος και έναν ακόμη οργανωτή.
Την ημέρα της κηδείας, σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της πόλης για να αποχαιρετήσουν τους ήρωές τους. Σε μια κίνηση ύψιστου ποδοσφαιρικού πολιτισμού, η Ίντερ και η Μίλαν, που διεκδικούσαν τον τίτλο, ζήτησαν το πρωτάθλημα να κατακυρωθεί στην Τορίνο, με την ομοσπονδία, ωστόσο, να διαφωνεί με την απόφαση και, επειδή στους τέσσερεις αγώνες που απέμεναν η αποδεκατισμένη Τορίνο χρησιμοποίησε την ομάδα των νέων, όλοι οι αντίπαλοί της σε ένδειξη σεβασμού απαίτησαν το ίδιο πράγμα.
Τελικά, η Γκράντε Τορίνο κέρδισε και τους τέσσερις αγώνες και ανακηρύχθηκε πανηγυρικά πρωταθλήτρια Ιταλίας, αν και έκτοτε δεν ξανάγινε ποτέ η μεγάλη ομάδα της δεκαετίας του ’40. Επειδή εκείνη την εποχή δεν υπήρχε η δυνατότητα καταγραφής των αγώνων με τον τρόπο που γνωρίζουμε σήμερα, το μεγαλείο της διαδόθηκε περισσότερο από στόμα σε στόμα, από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους, δίνοντας μια μαγική διάσταση στη σπουδαία εκείνη ιταλική ομάδα και τα επιτεύγματα της απέκτησαν μια θρυλική διάσταση.
«Solo il fato li vinse*», λένε οι Ιταλοί, ενθυμούμενοι με πίκρα και με υπερηφάνεια τη μεγάλη απώλεια του ιταλικού ποδοσφαίρου.
Μόνο η μοίρα τους νίκησε
