Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images
Με 96 νεκρούς και 766 τραυματίες, τα γεγονότα στο Χίλσμπορο αποτελούν μέχρι σήμερα τη μεγαλύτερη αθλητική τραγωδία στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και μια από τις πιο σημαντικές σε παγκόσμια κλίμακα.
Η έναρξη του αγώνα και η ορμητική είσοδος
Ανήμερα του ημιτελικού αγώνα για το Κύπελλο Αγγλίας, στις 15 Απριλίου 1989, οι ομάδες Λίβερπουλ και Νότιγχαμ Φόρεστ συναντήθηκαν στο γήπεδο Χίλσμπορο για να «διασταυρώσουν τα ξίφη» τους για μια θέση στον τελικό του πρωταθλήματος.
Λίγο μετά την έναρξη του αγώνα, στα πρώτα 6 λεπτά, ο επικεφαλής της βρετανικής αστυνομικής δύναμης επέτρεψε την είσοδο 2000 φιλάθλων της Λίβερπουλ, οι οποίοι, αν και είχαν εισιτήρια, δεν πρόλαβαν να μπουν εγκαίρως στο στάδιο, λόγω των ελέγχων που γίνονταν. Η ορμητική είσοδός τους προκάλεσε μεγάλη ταραχή στην ήδη κατάμεστη εξέδρα «Λέπινγκς Λέιν», όπου κάθονταν όρθιοι θεατές, με αποτέλεσμα να στριμωχτούν στα κιγκλιδώματα, να πάθουν ασφυξία και να συνθλιβούν.
96 νεκροί και 766 τραυματίες
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αγώνας διακόπηκε αμέσως και το στάδιο μετατράπηκε σε εκατόμβη νεκρών και τραυματιών, με 94 νεκρούς, ανάμεσα στους οποίους και αρκετοί ανήλικοι, και 766 τραυματίες. Άλλοι δυο φίλαθλοι, που οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο εξέπνευσαν λίγες μέρες αργότερα, ανεβάζοντας τον αριθμό των νεκρών σε 96.
Ιδιαίτερα διαφωτιστική είναι η κατάθεση του Γκλιν Φίλιπς στην ανακριτική επιτροπή, ο οποίος τότε ήταν ένας 37χρονος εκπαιδευόμενος γιατρός και ένας από τους θεατές:
« Παιδιά άρχισαν τότε να φωνάζουν: "Κάντε πίσω, κάντε πίσω. Υπάρχουν οπαδοί που έχουν συνθλιβεί μπροστά". Τότε κάποιος έτρεξε στον αγωνιστικό χώρο και φώναξε στον γκολκίπερ της Λίβερπουλ, Μπρους Γκρόμπελαρ ,να σταματήσει το παιχνίδι. Μερικά λεπτά μετά, είχαμε σκαρφαλώσει στο κιγκλίδωμα στην διπλανή θύρα που ήταν σχετικά άδεια. Κοίταξα προς τον αγωνιστικό χώρο και βλέποντας την κατάσταση στην οποία ήταν μερικά άτομα, σκέφτηκα: "Θεέ μου, είναι νεκροί. Θα πρέπει να βρεθώ εκεί κάτω και να προσπαθήσω να βοηθήσω". Οπότε κατέβηκα τα σκαλιά και βρέθηκα πάνω σε έναν χαμηλό τοίχο. Τότε φώναξα σε έναν αστυνομικό: "Είμαι γιατρός. Αφήστε με να μπω στο γήπεδο". […]
Υπήρχαν πάρα πολλά άτομα πεσμένα στο χορτάρι που παρουσίαζαν τα ίδια συμπτώματα. Σκέφτηκα ότι αν και οι υπόλοιποι ήταν στην ίδια μοίρα δεν είχαν καμία ελπίδα να ζήσουν. Ζήτησα από μερικούς αστυνομικούς οξυγόνο και ήρθε μία φιάλη οξυγόνου. Η φιάλη οξυγόνου, όμως, που μου δόθηκε ήταν άδεια, και ο μετρητής έδειχνε ότι ήταν όντως στο μηδέν το οξυγόνο. Μάλιστα πάνω σε δήλωση-καταγγελία που έκανα για αυτό το θέμα έγινε ολόκληρη έρευνα, με μερικούς να προσπαθούν να ακυρώσουν τη μαρτυρία μου. […]
Την ώρα που μεταφέραμε το παιδί στο ασθενοφόρο, πρόσεξα ότι μέσα στο τέρμα υπήρχαν περίπου 8 με 10 άψυχα σώματα. Μέσα σου έχεις την επιθυμία να φερθείς απόλυτα επαγγελματικά και να κάνεις ό,τι μπορείς αλλά ταυτόχρονα συνέβαιναν απίστευτα πράγματα μέσα σε μισή ώρα, σε έναν ημιτελικό, σε μία ηλιόλουστη ημέρα. Όλοι οι νεκροί ήταν νεαρά παιδιά. Γύρισα πίσω προσπαθώντας να βοηθήσω και άλλους. Δοκίμασα να κάνω μαλάξεις σε μερικά ακόμα άτομα αλλά είχαν ήδη φύγει.[…]
Το τελευταίο άτομο που προσπάθησα να βοηθήσω ήταν γύρω στα 20. Νομίζω ότι ο αδερφός του επιχειρούσε να τον επαναφέρει και θυμάμαι ένα κορίτσι που φορούσε ένα κασκόλ της Σέλτικ να μου λέει:
"Άφησέ τον, χάθηκε, χάθηκε". Έκανα μία προσπάθεια αλλά ήταν ήδη νεκρός.
Λίγο μετά βρέθηκα στην άλλη πλευρά του γηπέδου, όπου κάθονταν οι οπαδοί της Νότιγχαμ Φόρεστ και παρακολουθούσαν έχοντας χάσει τη μιλιά τους.
Η νέα αθλητική πραγματικότητα
Το τραγικό συμβάν στο γήπεδο προκάλεσε μπαράζ αλλαγών στα ποδοσφαιρικά τεκταινόμενα, αποκτώντας, παράλληλα, και δικαστικές προεκτάσεις. Παρά την απόφαση για επάνοδο των αγγλικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, οι αγγλικές ομάδες παρέμειναν για άλλα δυο χρόνια σε τοπικό επίπεδο, ενώ η τοπική αστυνομία του Νότιου Γιορκσάιρ θεωρήθηκε ως η υπεύθυνη του μακελειού.
«Δεν μπορούσα να μετακινήσω τα χέρια μου από τα πλευρά μου και πατούσα στα δάχτυλα των ποδιών. Τόσο εγώ, όσο και άλλοι, ουρλιάζαμε στην αστυνομία μπροστά από τον φράχτη για να ανοίξουν την πύλη ασφαλείας. Η αστυνομία μας αγνόησε», ανέφερε χαρακτηριστικά, ο Πίτερ Κάρνεϊ, άλλος ένας επιζών της τραγωδίας.
Εκτός από τις κυρώσεις που εφαρμόστηκαν σε δυο αξιωματικούς της αστυνομίας, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από το σώμα, υπήρξαν αλλαγές και στην χωροταξία των κερκίδων στα γήπεδα, όπου υπήρξε κατάργηση των εξέδρων και τοποθέτηση καθισμάτων, κάτι που, αναπόφευκτα, οδήγησε και σε μείωση της χωρητικότητας.
Μέχρι σήμερα, ο φάκελος Χίλσμπορο παραμένει ανοικτός, ενώ το 2012 μια ανεξάρτητη επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα πως από τους 96 νεκρούς οι 41 θα μπορούσαν να έχουν σωθεί, αν τους είχε δοθεί η πρέπουσα φροντίδα.
