Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images
Η πυρπόληση και η καταστροφή της Σμύρνης αποτελεί ένα γεγονός που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο, με χιλιάδες ανθρώπους να πεθαίνουν και να ξεριζώνονται, ιδιοκτησίες να καταστρέφονται και περιουσίες να χάνονται.
Ήταν 9 Σεπτεμβρίου 1922, όταν το τουρκικό ιππικό μπήκε στη Σμύρνη, την πιο πλούσια και κοσμοπολίτικη πόλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με το μέτωπο να έχει καταρρεύσει λίγες μέρες νωρίτερα, πολλοί άντρες του ελληνικού στρατού αναζητούσαν καταφύγιο στα παράλια, λαβωμένοι και απογοητευμένοι, ενώ στην πόλη υπήρχε ένας διάχυτος φόβος ότι ο τουρκικός στρατός θα ξεσπούσε με μένος στους κατοίκους της Σμύρνης.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, διέψευσε ακόμη και τους χειρότερους φόβους, καθώς η βαρβαρότητα των Νεοτούρκων δεν είχε όρια. Τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν τις επόμενες δύο εβδομάδες έχουν καταγραφεί ως ένα από τα πιο φρικιαστικά δράματα του 20ου αιώνα, με το δράμα της προσφυγιάς να κυλά στις φλέβες πολλών σύγχρονων ελληνικών οικογενειών.
Οι ορδές του Κεμάλ με τη γενοκτονία των Ελλήνων κατοίκων της κοσμοπολίτικης Σμύρνης θέλησαν να εξαφανίσουν κάθε ελληνικό που υπήρχε στην πόλη, με σχεδόν δύο εκατομμύρια ανθρώπους να πέφτουν θύματα μιας τρομακτικής, σε βιαιότητα και έκταση, καταστροφής.
Οι πρώτοι που μπήκαν στην πόλη ήταν οι Τσέτες, οι άτακτοι, δηλαδή, μαχητές που ακολουθούσαν το στρατό του Κεμάλ και οι οποίοι άρχισαν τις θηριωδίες. Εκτέλεσαν όσους άντρες βρήκαν μπροστά τους και έκαναν πλιάτσικο στα σπίτια, αρπάζοντας χρυσαφικά και τιμαλφή.
Στην προκυμαία χιλιάδες Σμυρνιοί, κυρίως γέροι και γυναικόπαιδα, συνωστιστήκαν, έχοντας πίσω τους Τούρκους στρατιώτες και τις απειλητικές φλόγες να κατακαίνε τα πάντα στο διάβα τους. Η βοήθεια ήταν ανύπαρκτη, με τη Σμύρνη, υπό την πλήρη απάθεια των Συμμάχων, να πυρπολείται από τις κεμαλικές δυνάμεις.
Για άλλη μια φορά, οι Σύμμαχοι γύρισαν την πλάτη στην Ελλάδα, εξασφαλίζοντας οικονομικές συμφωνίες με τον Κεμάλ, με τους διασωθέντες πρόσφυγες να αναφέρουν ότι «ουσιαστικά όλοι μάς έσφαζαν μαζί».
Ο Έρνεστ Χεμινγουέι - ως ανταποκριτής - συγκλονισμένος περιέγραψε την καταστροφή.
«Άρχισαν οι φόνοι, οι σφαγές και οι λεηλασίες, με αποκορύφωμα τον εμπρησμό των χριστιανικών συνοικιών της πόλης. Πυρπολήθηκε μια έκταση τεσσάρων τετραγωνικών χιλιομέτρων και καταστράφηκαν πάνω από 55.000 κτίρια, ενώ σκηνές φρίκης διαδραματίζονταν σ’ όλη την πόλη.
»Γενική ήταν η σφαγή και των Αρμενίων που ανακαλύπτονταν στη Σμύρνη. Απεγνωσμένα οι χριστιανοί της Μικράς Ασίας προσπαθούσαν να βρουν κάποιο πλωτό μέσο για να εγκαταλείψουν την πόλη, υπό τα απαθή βλέμματα των πλοίων των δυτικών Δυνάμεων.
»Οι κυβερνήσεις της Δύσης δεν έκαναν τίποτε για να διασωθούν οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Ανατολής από την εξόντωση. Επέδειξαν όχι απλώς αδιαφορία αλλά συχνά εχθρική στάση και κυνισμό, διαστρέφοντας συνειδητά την αλήθεια».
Τελικά, η φωτιά κατέκαψε όλη την πόλη, εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραϊκή συνοικία, σημαίνοντας το οριστικό τέλος της μακραίωνης παρουσίας του ελληνισμού στη Μικρά Ασία.
Φυσικά, η πυρπόληση της ιωνικής πρωτεύουσας είναι ένα από τα πολλά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και του πολιτισμού, που διέπραξαν οι Τούρκοι κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους, οδηγώντας 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες της μικρασιατικής γης στην Ελλάδα.
