Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images
Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι είναι βασικό πολιτικό δικαίωμα αλλά η κατοχύρωσή του για τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο καθυστέρησε υπερβολικά, απαίτησε πολύχρονους συντονισμένους αγώνες και από τα δύο φύλα, με στόχο τη διεκδίκησή του. Ωστόσο, ακόμη και στον 21ο αι., για πολλές γυναίκες σε διάφορες χώρες αποτελεί άπιαστο όνειρο.
Στις 8 Μαρτίου του 1857 έγινε μια μεγάλη εκδήλωση διαμαρτυρίας από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, που διαδήλωναν ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Με αφορμή αυτό το γεγονός καθιερώθηκε στις 8η Μαρτίου κάθε έτους, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το 1977, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, και αποτελεί μέρα ανάμνησης των γυναικείων αγώνων για προάσπιση των δικαιωμάτων τους, αλλά και κινητοποιήσεων παγκοσμίως, για την υποστήριξη της ισότητας των φύλων και την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία.
Ένα από τα πρώτα αιτήματα των γυναικών που διεκδίκησαν με πολύχρονους αγώνες ήταν το δικαίωμα της ψήφου.
Η πρώτη χώρα, που κατοχύρωσε το καθολικό δικαίωμα ψήφου των γυναικών στις βουλευτικές εκλογές, ήταν η Νέα Ζηλανδία το 1893, χωρίς βέβαια να λείπουν οι αντιδράσεις, με κρυφές τακτικές που θα τορπίλιζαν τα αιτήματα των γυναικών.
Το παράδειγμα της Νέας Ζηλανδίας ακολούθησε η Αυστραλία το 1902, η Φινλανδία το 1906, η Νορβηγία το 1913 και, στη συνέχεια, ο Καναδάς και η Σοβιετική Ένωση το 1917, οι Αυστρία, Γερμανία, Πολωνία το 1918, η Τσεχοσλαβακία το 1919, η Ουγγαρία και οι ΗΠΑ το 1920, η Βιρμανία το 1922, οι Ταϊλάνδη, Ουρουγουάη και Βραζιλία το 1932, η Κούβα και η Τουρκία το 1934, οι Φιλιππίνες το 1937. Η Μεγάλη Βρετανία, η χώρα στην οποία γεννήθηκε το κίνημα των σουφραζετών, μόλις το 1928 θέσπισε ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άνδρες για τις γυναίκες άνω των 21 ετών.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο περισσότερες χώρες ψήφισαν ίσα πολιτικά δικαιώματα για τα δυο φύλα.
Το ελληνικό Σύνταγμα του 1864 καθιέρωνε βέβαια την «καθολική» ψηφοφορία, μόνο όμως για τον ανδρικό πληθυσμό της χώρας, ενώ ο αποκλεισμός των γυναικών θεωρήθηκε αυτονόητος. Στην Ελλάδα η απονομή πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες πραγματοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση.
Η Εφημερίδα των Κυριών, το 1887, διακήρυττε «Ψήφο στη γυναίκα», αλλά στην ελληνική κοινωνία επικρατούσε η υποτίμηση των γυναικών. Αυτή η αντίληψη φαίνεται σε δημοσίευμα με θέμα «Ψήφος Γυναικών» της εφημερίδας Νέα Ημέρα, στις 20 Μαρτίου του 1928:
«Παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός… Νεώτεραι και ακριβέστεραι έρευναι καταδείκνυσιν ότι ου μόνον ωρισμένας ημέρας, αλλά δι’ όλου του μηνός τελούσιν άπαντα τα θήλεα εις πνευματικήν και συναισθηματικήν ανισορροπίαν… Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον».
Οι Ελληνίδες κατάφεραν να ασκήσουν το πολιτικά αυτό δικαίωμα στις 11 Φεβρουαρίου 1934, το οποίο αφορούσε τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές και μόνο με την προϋπόθεση ότι είχαν συμπληρώσει τα 30 χρόνια και είχαν τουλάχιστον απολυτήριο δημοτικού σχολείου!
Η πλήρης κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών θεσπίστηκε στο Σύνταγμα του 1952 και οι γυναίκες πήραν μέρος στις βουλευτικές εκλογές, για πρώτη φορά, το 1956. Πρώτη Ελληνίδα βουλευτής εκλέχτηκε η Ελένη Σκούρα (1896-1991) με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός»1 και 47.112 ψήφους.
Η Ελβετία ήταν μια από τις χώρες που πολύ καθυστερημένα, το 1971, κατοχύρωσε το δικαίωμα της ψήφου για τις γυναίκες και η Σαουδική Αραβία μόλις το 2015 επέτρεψε στις γυναίκες να ψηφίζουν στις δημοτικές εκλογές (δεν υπάρχουν βουλευτικές εκλογές αφού το πολίτευμα της χώρας είναι απόλυτη μοναρχία).
1 Ελληνικός Συναγερμός (Ε.Σ.) ήταν δεξιό συντηρητικό ελληνικό πολιτικό κόμμα, που ιδρύθηκε το 1951. Διαλύθηκε το 1956, μετά το θάνατο του Παπάγου, όταν ιδρύθηκε η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
