Κάποτε, κάποιον Νοέμβρη

Την 1η Νοεμβρίου η Λισαβόνα καταστρέφεται από έναν σεισμό, τον οποίον διαδέχθηκε ένα τσουνάμι και μια πύρινη θύελλα. Υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους εκατό χιλιάδες άτομα.

Στις 2 Νοεμβρίου πραγματοποιείται στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» η πρώτη εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς στην Ελλάδα.

Στις 3 Νοεμβρίου εκτοξεύεται το διαστημικό σκάφος Σπούτνικ 2, «επανδρωμένο» με τη σκυλίτσα Λάικα, το πρώτο ζώο που τέθηκε σε τροχιά στο διάστημα. Η Λάικα, δεν επέστρεψε ποτέ στη Γη.

Στις 4 Νοεμβρίου ο Βρετανός αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ ανακαλύπτει τον τάφο του Φαραώ Τουταγχαμών στην Κοιλάδα των Βασιλέων.

Στις 5 Νοεμβρίου Καθολικοί με επικεφαλής τον Γκάι Φοκς προσπαθούν να ανατινάξουν το βρετανικό κοινοβούλιο και να σκοτώσουν τον βασιλιά Ιάκωβο Α’ και όλα τα στελέχη του (Συνωμοσία της Πυρίτιδας).

Στις 6 Νοεμβρίου με απόφαση της Βουλής τερματίζεται το μετεμφυλιακό καθεστώς και καταργούνται: το περιβόητο Γ’ Ψήφισμα, οι εξορίες και τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων.

Στις 7 Νοεμβρίου οι Μπολσεβίκοι με επικεφαλής τον Λένιν καταλαμβάνουν την εξουσία στη Ρωσία, ανατρέποντας το τσαρικό καθεστώς.

Στις 8 Νοεμβρίου ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακαλύπτει τον τάφο του Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππου Β΄ στη Βεργίνα. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα.

Στις 9 Νοεμβρίου οι Ναζί πραγματοποιούν το πρώτο μαζικό πογκρόμ κατά των Εβραίων, που είναι γνωστή ως Νύχτα των Κρυστάλλων. Πήρε το όνομά της από τα θραύσματα γυαλιών από τα σπασμένα τζάμια των συναγωγών, των σπιτιών και των εβραϊκών επιχειρήσεων που λεηλατήθηκαν και θύμιζαν κρύσταλλα σκορπισμένα στους δρόμους. Υπολογίζεται πως, εκτός από τις υλικές καταστροφές, εκατοντάδες Εβραίοι σκοτώθηκαν εκείνη τη νύχτα και χιλιάδες οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στις 10 Νοεμβρίου ο σουλτάνος Μουράτ Β’ συντρίβει τις ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις Πολωνών και Ούγγρων (Μάχη της Βάρνας). Αυτή είναι και η τελευταία απόπειρα ενωμένης βοηθείας χριστιανικών κρατών προς την Κωνσταντινούπολη.

Στις 11 Νοεμβρίου με την Ανακωχή της Κομπιέν λήγει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Στις 12 Νοεμβρίου τα μακεδονικά στρατεύματα του Μ. Αλεξάνδρου συνθλίβουν τους Πέρσες του Δαρείου Γ΄ στην μάχη της Ισσούς.

Στις 13 Νοεμβρίου περίπου δέκα χιλιάδες άτομα διαδηλώνουν για τη βρετανική καταπίεση στην Ιρλανδία. Η διαδήλωση πνίγεται στο αίμα από την αστυνομία και θα μείνει γνωστή στην ιστορία ως Ματωμένη Κυριακή.

Στις 14 Νοεμβρίου αρχίζουν στο Πολυτεχνείο οι γενικές συνελεύσεις των φοιτητών, με την αστυνομία να περικυκλώνει το κτίριο. Το ίδιο βράδυ συγκροτείται η πρώτη Συντονιστική Επιτροπή και οργανώνεται η κατάληψη.

Στις 15 Νοεμβρίου το έκτακτο στρατοδικείο εκδίδει την απόφαση εκτέλεσης των έξι πρωταίτιων για την αποτυχία της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Στις 16 Νοεμβρίου ισπανός κονκισταδόρ Φρανθίσκο Πιθάρο συλλαμβάνει τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταχουάλπα και καταλύει την αυτοκρατορία.

Στις 17 Νοεμβρίου η χούντα καταστέλλει την εξέγερση του Πολυτεχνείου με την εισβολή ενός τεθωρακισμένου άρματος από την κεντρική πύλη της σχολής. Οι νεκροί και οι συλληφθέντες είναι πολλοί και οι τραυματίες εκατοντάδες. Έτσι ξεκινάει και η αρχή του τέλους της επταετούς δικτατορίας.

Στις 18 Νοεμβρίου καταλύτεται, έπειτα από τριάντα επτά χρόνια, η δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο.

Στις 19 Νοεμβρίου πεθαίνει στις φυλακές της Βαστίλης ο άνθρωπος με τη σιδερένια μάσκα, η ζωή του οποίου απασχόλησε το έργο του Βολταίρου και του Δουμά. Η πραγματική του ταυτότητα παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη.

Στις 20 Νοεμβρίου αρχίζει η Δίκη της Νυρεμβέργης, με είκοσι τέσσερις Ναζί να κάθονται στο εδώλιο για εγκλήματα πολέμου.

Στις 21 Νοεμβρίου ο Aμερικανός εφευρέτης Τόμας Έντισον ανακοινώνει τη δημιουργία του φωνόγραφου, τον οποίο ονομάζει «Ομιλούσα Μηχανή».

Στις 22 Νοεμβρίου ο τότε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι δολοφονείται από τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ εν τω μέσω αυτοκινητοπομπής στο Ντάλας.

Στις 23 Νοεμβρίου καταργείται στα ελληνικά σχολεία το πολυτονικό σύστημα και καθιερώνεται το μονοτονικό.

Στις 24 Νοεμβρίου το Κογκρέσο προβαίνει στην καταδίκη δέκα καλλιτεχνών του Χόλιγουντ, οι οποίοι αρνούνται να συνεργαστούν με την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών του γερουσιαστή Μακάρθι και να καταδώσουν συναδέλφους. Έτσι ξεκινάει το «κυνήγι μαγισσών» που θα συνεχιστεί για σχεδόν δυο δεκαετίες.

Στις 25 Νοεμβρίου διεξάγεται η μάχη του Γοργοποτάμου. Αντιστασιακοί του Ε.Δ.Ε.Σ. και του Ε.Λ.Α.Σ., υπό τον συντονισμό Βρετανών πρακτόρων, ανατινάζουν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου.

Στις 26 Νοεμβρίου ξεκινά στη Ρωσία η μάχη της Μπερεζίνα, που θα καταλήξει σε πανωλεθρία των γάλλων εισβολέων του Ναπολέοντα.

Στις 27 Νοεμβρίου θεσμοθετούνται τα επιστημονικά βραβεία Νόμπελ.

Στις 28 Νοεμβρίου συγκαλείται η Διάσκεψη της Τεχεράνης, μεταξύ του Στάλιν, του Ρούσβελτ και του Τσόρτσιλ, οπότε και αποφασίζεται η επίθεση στη Νορμανδία για τον Μάιο του 1944.

Στις 29 Νοεμβρίου ο Ελβετός επιχειρηματίας Χανς Γκάμπερ και άλλα έντεκα άτομα ιδρύουν την ποδοσφαιρική ομάδα της Μπαρτσελόνα, μια από τις παλαιότερες ποδοσφαιρικές ομάδες της Ευρώπης.

Στις 30 Νοεμβρίου η Τοσκάνη γίνεται η πρώτη πόλη στην οποία καταργείται η θανατική ποινή.