Ο Μάιος μέσα από σπουδαίες μορφές Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών

Μποστ, Γιάννης Ρίτσος, Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και Ζωρζ Σαρρή είναι μερικοί μόνο εκπρόσωποι των Γραμμάτων, οι οποίοι γεννήθηκαν, κάποτε, κάποιον Μάιο, και χάραξαν τη δική τους πορεία, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους.
 sygrafeis_may_2
Γιάννης Ρίτσος

Ο Γιάννης Ρίτσος (1 Μαΐου 1909 - 11 Νοεμβρίου 1990) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, το έργο του οποίου έχει αποκτήσει διεθνή ακτινοβολία, και απαρτίζεται από ποιητικές συλλογές, πεζογραφήματα, θεατρικά, μελέτες και μεταφράσεις.

Κατά τη διάρκεια της εξηντάχρονης πνευματικής πορείας του, ο Ρίτσος πέρασε γρήγορα από το χώρο του νεορομαντισμού και νεοσυμβολισμού του μεσοπολέμου στην πολιτικά στρατευμένη υπέρ του κομμουνισμού τέχνη, στα πλαίσια της οποίας διαμόρφωσε μια γνήσια λυρική γραφή, παραμένοντας σ' όλη τη ζωή του δέκτης των συνεπειών των κοινωνικο-πολιτικών εξελίξεων από όλο τον κόσμο. Στη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε λόγω της αριστερής του δράσης στο Κοντοπούλι της Λήμνου, στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη, με πολλά από τα ποιήματα που έγραφε τότε να διασώζονται από τον Μάνο Κατράκη σε μπουκάλια που θάφτηκαν στη γη. Ως το τέλος της ζωής του υπήρξε μέλος του Κ.Κ.Ε..

Μερικά από τα γνωστότερα ποιήματά του, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, είναι οι εξής: «Τρακτέρ», «Πυραμίδες», «Επιτάφιος», «Το τραγούδι της αδελφής μου», «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», «Η σονάτα του σεληνόφωτος», «Οι γειτονιές του κόσμου», «Ρωμιοσύνη», «Τέταρτη διάσταση», «Η Πύλη», «Φαίδρα» κ.ά..

Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του.

Βασίλης Ρώτας

Ο Βασίλης Ρώτας (5 Μαΐου 1889 - 30 Μαΐου 1977) υπήρξε Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός, ηθοποιός, μεταφραστής και θεατρώνης, ο οποίος έγινε γνωστός για τις μεταφράσεις των Απάντων του Γουίλιαμ Σαίξπηρ, αλλά και για τους στίχους του « Ύμνου του ΕΑΜ».

Το 1910 μαζί με δημοτικιστές και προοδευτικούς συμφοιτητές του από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ίδρυσε τη «Φοιτητική Συντροφιά», που αποτέλεσε έναν πυρήνα ζύμωσης του πιο προοδευτικού τμήματος της νεολαίας, γύρω από μια σειρά καυτά ζητήματα της εποχής, κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά. Πήρε μέρος σε δυο πολέμους και στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ και συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση.

Πέρα από τη μετάφραση του έργου του Σαίξπηρ, ο Ρώτας μετέφρασε και μια σειρά έργων άλλων μεγάλων ξένων δημιουργών. Σημαντική πτυχή του έργου του αποτελεί η συγγραφή των κειμένων 47 τευχών στην περίφημη σειρά «Κλασσικά Εικονογραφημένα».

Το έργο του δεν επηρεάστηκε τόσο από τα αισθητικά ρεύματα της εποχής του όσο από τη λαϊκή παράδοση, το δημοτικό τραγούδι, τα λαϊκά παραμύθια και τον Καραγκιόζη.

Δημιουργός, καταλύτης και αποδέκτης των πάντων είναι ο λαός.

Ομάρ Καγιάμ

Ο Ομάρ Καγιάμ (18 Μαΐου 1048 - 4 Δεκεμβρίου 1131), Πέρσης φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και ποιητής, είναι γνωστός για την ενασχόλησή του με την άλγεβρα και την ευκλείδεια γεωμετρία, καθώς και για τις σημαντικότερες μελέτες του πάνω στην Άλγεβρα.

Εστιάζοντας στην ποίησή του ο Καγιάμ λέγεται ότι έχει γράψει χίλια τετράστιχα, γνωστά και ως ρουμπαγιάτ, όρος που αποτέλεσε τίτλο της ομώνυμης ποιητικής συλλογής του. Σύμφωνα με τους μελετητές, μέσα από τα τετράστιχά του αναδεικνύει τη βαρβαρότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, την πεποίθηση ότι η ματαιοδοξία κατευθύνει τη ζωή και τις πράξεις, την πείνα των άλλων, την αδικία και την ταπείνωση.

Να είσαι ευτυχισμένος γι’ αυτήν τη στιγμή. Αυτή η στιγμή είναι η ζωή σου.

Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

Ο Ονορέ Ντε Μπαλζάκ (20 Μαΐου 1799 - 18 Αυγούστου 1850), Γάλλος λογοτέχνης του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές του ρεαλισμού της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς όλων των εποχών, έχοντας δημιουργήσει 2.504 ήρωες μέσα από τα βιβλία του. Το μνημειώδες έργο του «Ανθρώπινη Κωμωδία» αποτελείται από 91 ολοκληρωμένα και 48 ημιτελή έργα, μεταξύ των οποίων νουβέλες, μυθιστορήματα και πραγματείες, που φιλοδοξούν να περιγράψουν ποικιλοτρόπως τη γαλλική κοινωνία, από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η Γαλλική Επανάσταση έως τη σύγχρονή του εποχή.

O Μπαλζάκ συνήθιζε να καταγράφει τα ήθη και τα έθιμα που κυριαρχούσαν στην παρισινή ζωή και στην επαρχία, όπως επίσης και τα πολιτικά δρώμενα των χρόνων του. Οι χαρακτήρες ποτέ απόλυτα καλοί ή κακοί, αποδεικνύουν την ανθρώπινη υπόστασή τους, δίνοντας μια εσωτερική μάχη ενάντια στις υπάρχουσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.

Μεταξύ των πιο γνωστών του έργων είναι: «Οι Σουάνοι», «Η Εξαδέλφη Μπέτυ», «Ευγενία Γκραντέ», «Το καταραμένο παιδί», «Η γεροντοκόρη», «Οι χωριάτες» κ.ά..

Πίσω από κάθε μεγάλη περιουσία κρύβεται ένα έγκλημα.

Άρθουρ Κόναν Ντόιλ

Ο σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ (22 Μαΐου 1859 - 7 Ιουλίου 1930), «πατέρας» του θρυλικού Σέρλοκ Χολμς, παράλληλα με το επάγγελμα του γιατρού, έγραφε μανιωδώς, έχοντας τη φιλοδοξία να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Το 1887, εξέδωσε τη «Σπουδή στο κόκκινο», το πρώτο μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Σέρλοκ Χολμς, έργο που, αν και αρχικά δεν σημείωσε εμπορική επιτυχία, τον έκανε ευρύτερα γνωστό.

Σύντομα, άρχισε να δημοσιεύει τακτικά τις περιπέτειες του διάσημου ντετέκτιβ και του συνεργάτη του δόκτορα Γουάτσον στο μηνιαίο περιοδικό «The Strand Magazine», στο οποίο δημοσιεύθηκαν οι δώδεκα ιστορίες που απαρτίζουν τη συλλογή «Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς», οι οποίες συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο και εκδόθηκαν για πρώτη φορά στις 14 Οκτωβρίου του 1892.

Όταν, τον Δεκέμβριο του 1893, αποφάσισε να «σκοτώσει» τον Χολμς, προκειμένου να επικεντρωθεί στα ιστορικά του μυθιστορήματα, η αγανάκτηση των θαυμαστών του διάσημου ντετέκτιβ, τον ανάγκασε να επαναφέρει τον χαρακτήρα στο μυθιστόρημα «Το σκυλί των Μπάσκερβιλ» και να γράψει συνολικά, από το 1887 έως το 1927, εξήντα ιστορίες.

Ο Ντόιλ επηρεάστηκε από τον Έντγκαρ Άλαν Πόε και τον Γουίλκι Κόλινς, αλλά χρησιμοποίησε την επιστημονική μεθοδολογία και την τεχνογνωσία της εποχής, για να δημιουργήσει μυθιστορήματα που μπορούσαν να ικανοποιήσουν πλήρως τους αναγνώστες, οι οποίοι επιζητούσαν την αληθοφάνεια και τη δικαίωση του καλού.

Εκτός από τις περιπέτειες του διδύμου Χολμς – Γουότσον, έγραψε διηγήματα και μυθιστορήματα ιστορικά, αστυνομικά, μυστηρίου και αγωνίας, επιστημονικής φαντασίας, ιστορικές μελέτες, καθώς επίσης και ένα δίτομο έργο για τον πνευματισμό.

Τίποτε δεν είναι πιο απατηλό από ένα προφανές στοιχείο.

Έλλη Αλεξίου

Η Έλλη Αλεξίου (22 Μαΐου 1894 - 28 Σεπτεμβρίου 1988) ήταν Ελληνίδα συγγραφέας, δημοσιογράφος και παιδαγωγός. Καταλυτική για τη λογοτεχνική της διαμόρφωση ήταν η ένταξή της στον λογοτεχνικό κύκλο της Δεξαμενής, όπου γνωρίστηκε με λογοτέχνες όπως οι: Καρκαβίτσας, Βλαχογιάννης, Θεοτόκης, Κονδυλάκης, Αυγέρης, Βάρναλης. Η πρώτη της εμφάνιση στον χώρο της λογοτεχνίας ήρθε το 1923, με τη δημοσίευση του διηγήματος «Φραντζέσκος» από τη συλλογή διηγημάτων «Σκληροί αγώνες για τη μικρή ζωή», στο περιοδικό Φιλική Εταιρεία, ενώ λίγο αργότερα πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Στην περίοδο της Κατοχής πήρε ενεργά μέρος στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του «ΕΑΜ Λογοτεχνών», ενώ το 1945 παρακολούθησε με υποτροφία μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, απ’ όπου έλαβε δίπλωμα Φωνητικής και Γαλλικής. Το συγγραφικό της έργο είναι μεγάλο και ποικίλο, περιλαμβάνοντας διηγήματα, μυθιστορήματα, παιδική λογοτεχνία, θέατρο, εκπαιδευτικά βιβλία, ανθολογίες, μεταφράσεις και μελέτες.

Η πεζογραφία της εκφράζει έμμεσα τον κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό της για την κοινωνική δικαιοσύνη, όπως αυτός διαμορφώθηκε μέσα από την πολιτική της ιδεολογία, με το συναισθηματικό και ψυχογραφικό στοιχείο να είναι έντονο.

Ο άνθρωπος οφείλει να φυτέψει τουλάχιστον ένα δέντρο. Να γεννήσει τουλάχιστον ένα παιδί. Να γράψει τουλάχιστον ένα βιβλίο.

Μέντης Μποσταντζογλου

Ο Μέντης Μποσταντζόγλου (23 Μαΐου 1918 - 13 Δεκεμβρίου 1995), κατά κόσμον Χρύσανθος Βοσταντζόγλου, υπήρξε γελοιογράφος και σκιτσογράφος, ζωγράφος, θεατρικός συγγραφέας, αλλά και στιχουργός, ο οποίος έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Μποστ. Ξεκίνησε την καριέρα του ως εικονογράφος και πρωτοεμφανίστηκε στα νεοελληνικά γράμματα, το 1945, με το βιβλίο «Άγιος Φανούριος. Θέμα για δούλεμα. Βοήθημα διά την κατανόησιν των κινέζων κλασικών του 20ου αιώνος, ήτοι των συγγραφέων Γκά-τσου και Βου-σβου-νι».

Σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες, περιοδικά και εκδοτικούς οίκους, πραγματοποίησε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και εξέδωσε λευκώματα με τη δουλειά του. Σταθμός για την πορεία του ως θεατρικού συγγραφέα υπήρξε η «Φαύστα ή Η απολεσθείς κόρη, αλλά και «Όμορφη Πόλη», την οποία έγραψε μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη.

Κυρίαρχο στο έργο του είναι το προσωπικό σατιρικό του ύφος με τις χαρακτηριστικές φιγούρες τη «Μαμά Ελλάς», τον «Πειναλέοντα», αλλά και την «Ανεργίτσα», αλλά και η τάση του να γελοιοποιεί την καθαρεύουσα, καθώς έτσι πίστευε ότι ίσως μπορέσει να βοηθήσει στην ταχύτερη καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας.

Είναι κανών των ανικάνων, τον ικανόν να κάνουν νάνον.

Ζωρζ Σαρρή

Η Ζωρζ Σαρρή (23 Μαΐου 1925 - 9 Ιουνίου 2012), κατά κόσμον Γεωργία Σαριβαξεβάνη, μια από τις σπουδαιότερους συγγραφείς παιδικών βιβλίων στη χώρα μας, από πολύ μικρή ηλικία άρχισε να ασχολείται με το θέατρο, έχοντας δάσκαλο το Βασίλη Ρώτα.

Μετά το 1947, αφού επέστρεψε από το Παρίσι, όπου είχε αυτοεξοριστεί, εμφανίστηκε στο θέατρο και τον κινηματογράφο, με μεγάλη επιτυχία στους δευτερεύοντες ρόλους. Το 1967, μετά την επικράτηση της Χούντας, η Ζωρζ Σαρρή έμεινε άνεργη και άρχισε το συγγραφικό της έργο. Το πρώτο της μυθιστόρημα «Ο Θησαυρός της Βαγίας» εκδόθηκε το 1969, ενώ ακολούθησαν μυθιστορήματα, παιδικά βιβλία, μια νουβέλα, ένα θεατρικό και πολλές μεταφράσεις.

Σε όλα τα έργα της αντιμετώπισε το παιδί ως αυτόνομο άτομο, με δική του προσωπικότητα, ενώ προέβαλε ήρωες ρεαλιστικούς, που παρουσιάζονται να βιώνουν τα προβλήματα της καθημερινότητας. Μερικά από τα πιο γνωστά της έργα είναι: «Νινέτ», «Τα γενέθλια», «Το ψέμα», «Τα στενά παπούτσια», «O χορός της ζωής», «Το γαϊτανάκι» κ.ά..

Αξιοσημείωτη είναι η φιλία που την έδενε με την επίσης διακεκριμένη στη νεανική λογοτεχνία Άλκη Ζέη, με την οποία συνέγραψαν μαζί και το μυθιστόρημα «Ε.Π.»

Τα παιδιά είναι μικρά. Δεν είναι ηλίθια.

Αλεξάντερ Πούσκιν

Ο Αλεξάντερ Πούσκιν (26 Μαΐου 1799 - 29 Ιανουαρίου 1837) υπήρξε αναμφίβολα ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές της Ρωσίας, ο οποίος θεωρείται και ο δημιουργός της νεότερης ρωσικής λογοτεχνίας. Όπως είχε πει κάποτε ο Νικολάι Γκόγκολ «Ο Πούσκιν ήταν για όλους τους ποιητές σαν μια ποιητική φλόγα που έπεσε απ’ τα ουράνια και από την οποία σαν κεράκια άναψαν άλλοι αυτοφυείς ποιητές. Γύρω του διαμορφώθηκε ολόκληρος αστερισμός.»

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, όντας εξόριστος, συνδέθηκε με πολλούς Έλληνες αγωνιστές, ενώ έγινε θερμός υποστηρικτής του απελευθερωτικού αγώνα. Πολύ γρήγορα, απέρριψε το ελιτίστικο στυλ της κλασικής ρωσικής ποίησης, καταστρέφοντας το εμπόδιο μεταξύ της καθομιλούμενης και της πολυπλοκότητας του παρελθόντος.

Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται κλασικές ιστορίες, ρομαντικά ποιήματα για την αγάπη και την πολιτική, αφηγηματική ποίηση, ιστορικό δράμα, ρεαλιστική πεζογραφία, διηγήματα, παραμύθια κ.ά.. Μερικά από τα ποιήματά του είναι: «Αγκάθι», «Τα δαιμόνια», «Ο προφήτης».

Η πρώτη ένδειξη πνευματικότητας είναι η απλότητα της έκφρασης.

Ίαν Φλέμινγκ

Ο Ίαν Φλέμινγκ (28 Μαΐου 1908 - 12 Αυγούστου 1964), υπήρξε ένας από τους διασημότερους Βρετανούς λογοτέχνες, γνωστός για τη δημιουργία του χαρακτήρα του Τζέιμς Μποντ. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Ναυαρχείο, ως ιδιαίτερος του επικεφαλής της Αντικατασκοπείας του Βρετανικού Ναυτικού, φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του πλωτάρχη, βαθμό που στη συνέχεια μεταβίβασε και στον διάσημο ήρωά του.

Το 1953 κυκλοφόρησε το «Casino Royal», το πρώτο μυθιστόρημα με τις περιπέτειες του διάσημου Τζέιμς Μποντ και μέχρι τον θάνατό του, συνέγραψε 12 μυθιστορήματα, τα οποία πούλησαν περισσότερα από 40 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Όλα τα μυθιστορήματα μετατράπηκαν σε δημοφιλείς κινηματογραφικές ταινίες, αν και πολλές παρέκκλιναν από τις αρχικές πλοκές του Φλέμινγκ.

Εκτός από τα βιβλία του Μποντ, έγραψε και το πετυχημένο παιδικό βιβλίο «Chitty Chitty Bang Bang».

Δεν θα χαραμίσω τη ζωή μου, προσπαθώντας να την παρατείνω.