Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images
Τα Εθνικά πάρκα είναι και στη χώρα μας τόποι που προστατεύουν και διατηρούν τους οικοτόπους ζώων και φυτών, κληρονομιά εθνική και παγκόσμια, περιοχές ασύγκριτης φυσικής ομορφιάς, αγαπημένοι τουριστικοί προορισμοί, τόποι πλούσιοι σε χλωρίδα και πανίδα, όπου προστατεύεται η άγρια ζωή.
Αρχικά στην Ελλάδα επικράτησε ο όρος «Εθνικός Δρυμός» αντί του «Εθνικού Πάρκου» που ίσχυε διεθνώς. Όταν το Εθνικό Πάρκο, ή μεγάλο τμήμα του, καταλαμβάνει εκτάσεις δασικού χαρακτήρα χαρακτηρίζεται και ως Εθνικός Δρυμός και όταν καταλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές μπορεί να χαρακτηριστεί ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Όλα τα ελληνικά Εθνικά Πάρκα είναι ενταγμένα στο δίκτυο Natura 2000. Αποτελούνται από μια περιοχή απόλυτης προστασίας και από μια προστατευτική περιφερειακή ζώνη. Μερικά από τα ελληνικά εθνικά πάρκα είναι:
Εθνικός Δρυμός Ολύμπου
Ο Εθνικός Δρυμός Ολύμπου μαζί με τον Εθνικό Δρυμό Παρνασσού είναι οι δυο πρώτοι που ιδρύθηκαν στην πατρίδα μας το 1938. Καταλαμβάνει 44 τετρ.χλμ. της έκτασης του όρους και περιλαμβάνει τις ψηλές κορυφές, την αλπική ζώνη και τις ανατολικές πλαγιές του όρους μέχρι το Λιτόχωρο.
Η χλωρίδα του Ολύμπου εμφανίζει σπάνια ενδημικά είδη με πολλές διαφοροποιήσεις και η πανίδα του είναι πλούσια, λόγω της ποικιλομορφίας των βιοτόπων στα διάφορα υψώματα. Εδώ ζουν πολλά ενδιαφέροντα είδη πουλιών και άγριων ζώων, καθώς και ερπετών, πεταλούδων, εντόμων. Το 1981 κηρύχθηκε από την UNESCO «Απόθεμα της βιόσφαιρας».
Εθνικός Δρυμός Παρνασσού
Η ασβετολιθική δομή του όρους Παρνασσού δημιουργεί εντυπωσιακές καταβόθρες και βραχώδεις κορυφές, φαράγγια και ξέφωτα, βάραθρα και σπήλαια, με ένα όμορφο Εθνικό Πάρκο που απλώνεται σε 36.000 στρέμματα με πυκνή βλάστηση (έλατο, μαυροπεύκα, κέδρους, αγριοκορομηλιές), πάνω από 1.000 είδη φυτών (10 είδη απαντώνται μόνο εδώ), που από την άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού γεμίζουν το βουνό σε μεγάλα υψόμετρα.
Στο πάρκο ζούνε περισσότερα από 100 είδη πουλιών, μεγάλα αρπακτικά (χρυσαετοί, φιδαετοί, σπιζαετοί), και πολλά άγρια ζώα. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή έχουν επιστρέψει οι λύκοι, ενώ αναφέρεται από τους ντόπιους η παρουσία ενός κοπαδιού κόκκινων ελαφιών.
Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου
Το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς, που μπήκε σε καθεστώς προστασίας το 1980, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προστατευμένες περιοχές διεθνώς, αφού εδώ ζουν πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας της Ευρώπης και της Ασίας. Εκτείνεται σε 73.000 στρέμματα, στη μέση περίπου του Νομού Έβρου και είναι ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς, με δεκάδες ρεματιές και ρυάκια, μικρά ξέφωτα που εναλλάσσονται με λιβάδια, ορθοπλαγιές και βράχια, αποτελώντας σημαντικό καταφύγιο άγριων ζώων.
Είναι παγκόσμια γνωστό κυρίως για την ορνιθοπανίδα του, αφού αποτελεί τόπο κατοικίας 219 ειδών πουλιών, με 36 από τα 38 είδη αρπακτικών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων βασιλαετούς και θαλασσαετούς – δύο ακόμα από τα προς εξαφάνιση είδη – και τον μαυρόγυπα (Aegypius monachus), το έμβλημα του βιότοπου, να ζει πια μόνο εδώ και στην κεντρική Ισπανία.
Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων
Είναι η μεγαλύτερη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή της Ευρώπης, καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 2.220 τετρ.χλμ.. και το πρώτο θαλάσσιο πάρκο της χώρας μας, περιλαμβάνοντας την Αλόννησο, έξι μικρά νησιά (Περιστέρα, Κυρά- Παναγιά, Ψαθούρα, Πιπέρι, Σκάτζουρα, Γιούρα) και 22 βραχονησίδες.
Είναι μια περιοχή με ιδιαίτερο επιστημονικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν ευρήματα από την προϊστορική, κλασική και βυζαντινή εποχή (ναυάγια, βυζαντινές εκκλησίες και παλιά μοναστήρια). Προσφέρει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να επισκεφθούν μαγευτικές τοποθεσίες των νησιών, να παρατηρήσουν τον φυτικό πλούτο και την άγρια ζωή του τόπου, και ίσως να δουν τη φώκια monachus monachus, που ζει εδώ. Ακόμη έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν εικονικά στη σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη του ναυαγίου,1 στη δυτική βραχώδη ακτή της Περιστέρας, και, φυσικά, οι ερασιτέχνες δύτες να καταδυθούν εκεί, στον πρώτο επισκέψιμο υποθαλάσσιο χώρο της Ελλάδας.
Εθνικό Πάρκο Πρεσπών
Καταλαμβάνει επιφάνεια 250τετρ.χλμ., ανακηρύχθηκε ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους το 1977 και προστατεύεται από τη διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ.
Διαθέτει ποικιλόμορφους φυσικούς οικότοπους, αλπικά λιβάδια και παραλίμνιο δάσος, υποβλητικό τοπίο με τις λίμνες να αποτελούν την κορωνίδα του. Εξαιρετικό χαρακτηριστικό του πάρκου οι ροδοπελεκάνοι και οι αργυροπελεκάνοι (οι τελευταίοι από τα σπανιότερα είδη πουλιών).
Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου
Θεσμοθετήθηκε το 2005, περιλαμβάνει τους Εθνικούς Δρυμούς Βίκου – Αώου και Πίνδου. Καταλαμβάνει έκταση σχεδόν 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων, είναι κατάφυτο από αιωνόβια δένδρα και έχει κορωνίδα του τις Δρακολίμνες Τύμφης-Σμόλικα και τις Λίμνες Φλέγκα.
Είναι ένα πάρκο ανεκτίμητο, γιατί διαθέτει πληθώρα ειδών χλωρίδας, σπάνιων ειδών ορνιθοπανίδας, όλων των μεγάλων άγριων θηλαστικών που ζουν στην πατρίδα μας, συνδυάζοντας αρμονικά το ανθρωπογενές με το φυσικό περιβάλλον. Είναι τόπος με ιστορικό και πολιτισμικό πλούτο, με κυριαρχία στον φυσικό χώρο των πέτρινων γεφυριών, των παραδοσιακών οικισμών, των παλιών ναών και μοναστηριών, των νερόμυλων.
Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου
Όλη η προστατευόμενη ζώνη του πάρκου παρουσιάζει τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογείου λεκάνης, αμμουδιές και βραχώδεις ακτές, πυκνά πευκοδάση κοντά στη θάλασσα, αυτοφυή βλάστηση. Το Εθνικό Πάρκο Ζακύνθου προσπαθεί να διατηρήσει πολλά είδη ζώων, πτηνά, ερπετά και αμφίβια, θηλαστικά και, κυρίως, τις θαλάσσιες χελώνες.
Στο πάρκο βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς βιότοπους αναπαραγωγής στη Μεσόγειο του είδους της χελώνας caretta caretta , που βρίσκονται σε όλες τις περιοχές του πάρκου αλλά προτιμούν τις νότιες αμμουδιές του νησιού για την αναπαραγωγή τους, ενώ οι φώκιες monachus monachus επιλέγουν τις αναρίθμητες σπηλιές στη δυτική της ακτή. Σύμβολο του πάρκου είναι η χελώνα.
Εθνικό Πάρκο Σχινιά - Μαραθώνα
Το Πάρκο, που ιδρύθηκε το 2000, είναι ο σημαντικότερος υγρότοπος της Αττικής, με έκταση 13.000 στρεμμάτων στο βορειοανατολικό άκρο του νομού, με πολλούς βιότοπους και σπάνια ζώα και φυτά. Η ιδιαιτερότητα του πάρκου βρίσκεται στον αρμονικό συνδυασμό της άγριας φύσης και της ιστορίας (Τύμβος Αθηναίων, Τύμβος Πλαταιέων, Ιερό Αιγυπτίων Θεών, Ιερό του Πυθίου Απόλλωνα), της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της απόλαυσης.
Το παράκτιο δάσος με τις κουκουναριές και τα σχίνα, από όπου πήρε το όνομά της η περιοχή, είναι ένα από τα ελάχιστα που υπάρχουν ακόμη στη Μεσόγειο και ξεχωρίζει για τον πλούτο των ειδών των λουλουδιών. Μέσα στους πολλούς και διαφορετικούς του οικότοπους – μικρές λίμνες, μεγάλα έλη, αμμώδη βυθό, υποθαλάσσια δάση από ποσειδωνίες3, ασβεστολιθικούς λόφους με μεσογειακή βλάστηση – διασώζονται πολλά είδη πουλιών, αμφίβιων και άγριων θηλαστικών ζώων.
Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης
Στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Σερρών βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Κερκίνης, που δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή φράγματος κοντά στο χωριό Λιθότοπος, με σκοπό να συγκρατεί τις πλημμύρες του ποταμού Στρυμόνα και τις φερτές ύλες αλλά και να επιτρέπει την άρδευση της πεδιάδας των Σερρών. Αποτελεί ένα τοπίο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς με τη λίμνη να στεφανώνεται από τα βουνά Μπέλες και Μαυροβούνι, όπου υπάρχουν υπέροχες πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές.
Είναι ένας από τους 11 ελληνικούς Υγρότoπoυς Ραμσάρ και εξαιρετικά σημαντική περιοχή ορνιθοπαρατήρησης, διεθνώς γνωστή, καθώς φιλοξενεί περισσότερα από 300 εντυπωσιακά είδη πουλιών, πολλά από τα οποία απειλούνται παγκοσμίως με εξαφάνιση, όπως ο αργυροπελεκάνος και η λαγγόνα. Η βιοποικιλότητα της Κερκίνης είναι πολύ μεγάλη, με σημαντική παρουσία διαφόρων ειδών λουλουδιών (νούφαρων, μαρσιλέας, κίτρινου νούφαρου, πολύγονου) , άγριων ιτιών και άλλων υδρόβιων δένδρων, πολλών άγριων ζώων και ερπετών. Στην περιοχή της Κερκίνης ζει ο μεγαλύτερος αριθμός βουβαλιών στην Ελλάδα (1.600 από ένα σύνολο 2.000 περίπου), προστατευόμενο είδος, που ζει ελεύθερα στη λίμνη χωρίς να καταστρέφει τον υγροβιότοπο.
1 Εμπορικό πλοίο που ναυάγησε, μάλλον στα 425 με 413π.Χ., και μετέφερε περισσότερους από 3.000 αμφορείς με κρασί, από τη Μένδη της Χαλκιδικής στην αρχαία Πεπάρηθο(Σκόπελο).
2 Σύμβαση για τους «Υγροβιότοπους Διεθνούς Σημασίας» που υπογράφηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1971 στην περσική πόλη Ραμσάρ και άρχισε να ισχύει στις 21 Δεκεμβρίου 1975. Περιλαμβάνει περισσότερες από 2.300 τοποθεσίες.
3 Γένος ανθοφόρων φυτών με εννέα είδη θαλάσσιων φυτών, που βρίσκονται στις θάλασσες της Μεσογείου και γύρω από τη νότια ακτή της Αυστραλίας.
