Καρνάβαλος: Aπό τη Θεσσαλονίκη στον Σοχό
- Παναγιώτα Απέργη - 27 Φεβρουαρίου 2021
Το αποκριάτικο ξεφάντωμα στη Θεσσαλονίκη ξεκινούσε την Τσικνοπέμπτη και τελείωνε την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, με την παρέλαση των αρμάτων από όλες τις συνοικίες να διασχίζει τις οδούς Εγνατίας και Αγίου Δημητρίου και να καταλήγει στην πλατεία Ιπποδρομίου, το Ποδρόμι, όπως έλεγαν οι παλιοί Θεσσαλονικείς.
Σ’ αυτό το διάστημα οι δρόμοι της πόλης γέμιζαν με μεταμφιεσμένους, με γαϊτανάκια και μπάντες με χάλκινα και τύμπανα, με κιθάρες, ζουρνάδες και ντέφια, με μασκαράδες που τραγουδούσαν εύθυμα και «απαγορευμένα» τραγούδια με σκωπτικό περιεχόμενο, με γλέντια σε ταβέρνες, καμπαρέ και σπίτια, με χορούς πασίγνωστους στην εποχή τους, όπως των φοιτητών της Γεωπονίας, της Φιλοπτώχου Αδελφότητας, της «Λευκής Άρκτου (οργανωμένο από τους Ρώσους που είχαν καταφύγει στη Θεσσαλονίκη μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση) και με διασημότερο τον Χορό των Συντακτών, των δημοσιογράφων της Θεσσαλονίκης, που γινόταν στο παραλιακό ξενοδοχείο «Μεντιτερανέ» και αποτελούσε το κοσμικό γεγονός της χρονιάς.
Ωστόσο με το πέρασμα των χρόνων το καρναβάλι της πόλης έπαψε να έχει παραδοσιακό μαζικό χαρακτήρα και τη σκυτάλη πήραν τα περιφερειακά της πόλης καρναβάλια με διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις και κατασκευές αρμάτων με επίκαιρα θέματα, όπως γιορτάζεται εδώ και χρόνια το καρναβάλι της Επανομής.
Στον νομό Θεσσαλονίκης, όμως, το καρναβάλι, που καταφέρνει να διατηρεί τα παραδοσιακά του στοιχεία είναι αυτό του Σοχού, το Μέριο. Χτισμένος πάνω στο όρος Βερτίσκο, στα βόρεια της λίμνης Βόλβης, σε ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον βρίσκεται ο Σοχός, τόπος με πλούσια παράδοση. Οι κάτοικοί του αναβιώνουν ανάλογα με την περίσταση διάφορα έθιμα, όπως στις Αποκριές αυτό των Κουδουνοφόρων, που είναι γνωστοί και ως στρατιώτες του Αγίου Θεοδώρου, έθιμο, που συνδυάζοντας στοιχεία της διονυσιακής λατρείας και του χριστιανισμού, είναι συνδεδεμένο με την καλοτυχία και την καλή ετήσια σοδειά.
.
Οι Κουδουνοφόροι φορούν ρούχα από μαύρα δέρματα τράγων, προσωπίδα και κουδούνια και παριστάνουν τους στρατιώτες του Αγίου Θεοδώρου, που κάποτε πολιορκημένοι στην περιοχή του Σοχού από μεγάλη εχθρική δύναμη, κατόρθωσαν να διαφύγουν τη νύκτα, φορώντας μαύρα δέρματα τράγων.
Το καρναβάλι του Σοχού διαθέτει ένα ερωτικό στοιχείο που το κάνει να διαφέρει από άλλα καρναβάλια. Την Κυριακή της Αποκριάς γίνεται μια παρωδία γαμήλιας τελετής. Οι Κουδουνοφόροι μαζί με τους συγγενείς του ζευγαριού χορεύουν στους δρόμους, ενώ μια μεγαλόπρεπη πομπή μεταφέρει τα εξαίσια προικιά της νύφης, με συνοδεία από ζουρνάδες και νταούλια, με κεράσματα από κρασί και ρακί και με διακωμώδηση της νύφης καθώς διαλαλούν τα προσόντα της από την χειρότερη πλευρά τους.
Την Καθαρή Δευτέρα, το καρναβάλι ολοκληρώνεται με το έθιμο των μετανοιών, κάτι τελείως αντίθετο με τις παγανιστικές εκδηλώσεις, αφού θέλει, σύμφωνα με το χριστιανικό πρότυπο, οι μικρότεροι σε ηλικία να ζητούν συγχώρεση από μεγαλύτερους για κάτι κακό που είπαν ή έκαναν στη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς και, φυσικά, να παίρνουν άφεση αμαρτιών.
