Πηγή Φωτογραφιών: Pexels και Google Images
«Έκλαψα για τον πατέρα μου, αλλά έκλαψα και για τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πέθαναν. Μπορεί ανάμεσα σ’ εκείνους τους ανθρώπους που θανατώθηκαν να ήταν ένας Αϊνστάιν, ένας Μότσαρτ ή εκείνος που θα έβρισκε το φάρμακο για τον καρκίνο. Το πεπρωμένο μού επέτρεψε να ζήσω. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να φέρω ελπίδα στους ανθρώπους που αγωνίζονται στον κόσμο», έλεγε ο θρυλικός μίμος Μαρσέλ Μαρσώ.
Ο Μαρσέλ Μαρσώ γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου 1923, στο Στρασβούργο, και μυήθηκε στη μουσική και το θέατρο από τον πατέρα του, Τσαρλς Μάνγκελ, βαρύτονο τραγουδιστή και υποστηρικτή των Τεχνών. Σε ηλικία 5 ετών, ο Μαρσώ γοητεύτηκε τόσο από μια ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν που αποφάσισε να γίνει μίμος, ενώ άρχισε να διασκεδάζει τους φίλους του με μιμήσεις του Σαρλό, ονειρευόμενος να πρωταγωνιστήσει σε βωβές ταινίες.
Τα όνειρα του διακόπηκαν απότομα από τη γερμανική εισβολή και την κατάληψη της Γαλλίας, με την εβραϊκής καταγωγής οικογένειά του να εγκαταλείπει το σπίτι τους και να αναζητά καταφύγιο στη Λιμόζ. Παρά τις προσπάθειές τους να παραμείνουν ασφαλείς, ο πατέρας του συνελήφθη και στάλθηκε στο Άουσβιτς, όπου θανατώθηκε.
Προσπαθώντας να επιβιώσει, ο διάσημος μίμος έκρυψε τις εβραϊκές ρίζες του, αλλάζοντας, μάλιστα, το επίθετό από Μανζέλ σε Μαρσώ για να τιμήσει έναν ιστορικό Γάλλο στρατηγό. Σύντομα, εντάχθηκε μαζί με τον αδελφό και τον εξάδελφο του στη Γαλλική Αντίσταση, έχοντας ενεργό συμμετοχή σε πολλές δράσεις και καταφέρνοντας να γίνει, χάρη στο γεγονός ότι μιλούσε άπταιστα, γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά, διερμηνέας και σύνδεσμος του αμερικανικού στρατού.
Παράλληλα, οι σπουδές του στη ζωγραφική, τον βοήθησαν να πλαστογραφεί έγγραφα ταυτότητας, αλλάζοντας ονόματα και ηλικίες και γλυτώνοντας από δύσκολες καταστάσεις και σίγουρο θάνατο πολλούς ανθρώπους.
Αυτό, όμως, που ίσως να μην είναι τόσο γνωστό είναι οι παραστάσεις που έδινε, σώζοντας δεκάδες Εβραιόπουλα από τους Ναζί, μέσω επικίνδυνων συνοριακών διελεύσεων. Μεταμφιεσμένος σαν αρχηγός προσκόπων, έντυνε τα παιδιά με προσκοπικές στολές, εκκενώνοντας εβραϊκά ορφανοτροφεία στην ανατολική Γαλλία και, λέγοντας στα παιδιά ότι τα πήγαινε διακοπές στις Άλπεις, τα οδηγούσε στην Ελβετία.
Παρά τις επιτυχημένες επιχειρήσεις, ο Μαρσώ ήρθε πολλές φορές αντιμέτωπος με τον κίνδυνο, με έναν εξ αυτών να τον φέρνει κατά πρόσωπο αντιμέτωπο με μια μονάδα Γερμανών στρατιωτών. Αφού προσποιήθηκε ότι ήταν στρατιώτης μιας μεγαλύτερης γαλλικής δύναμης, έπεισε τους Γερμανούς να παραδοθούν και κατάφερε να σωθεί.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση του Παρισιού, έδωσε την πρώτη του μεγάλη παράσταση σε μια σκηνή στρατού, μπροστά σε 3.000 Αμερικανούς στρατιώτες, και ασχολήθηκε με την υποκριτική, σπουδάζοντας στη Σχολή Δραματικής Τέχνης, στην Ecole des Beaux-Arts, και στο Θέατρο Sarah Bernhardt στο Παρίσι.
Σύντομα, δημιούργησε τη δική του περσόνα, τον διάσημο Μπιπ τον κλόουν, έναν κωμικά μελαγχολικό, ασπροπρόσωπο χαρακτήρα, ο οποίος βασιζόταν στον Πιερό και τον μικρό αλήτη του Τσάρλι Τσάπλιν. Ο Μπιπ, από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε, έγινε διάσημος, χάρη στα πεταχτά μαλλιά, το λευκό του πρόσωπο, το ριγέ πουλόβερ και το ναυτικό παντελόνι, το κακής κατάστασης καπέλο όπερας, τις εκφράσεις λύπης, μελαγχολίας και ευτυχίας, μα, πάνω από όλα, το αντιπολεμικό μένος και τον ουμανισμό του για τον απλό άνθρωπο και τους αγώνες του.
Ο Μπιπ «έζησε» για εξήντα χρόνια, αποδεικνύοντας και επιδεικνύοντας στους θεατές όλο το φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων, πετυχαίνοντας να μπει στο Πάνθεον των μίμων, ως ο χαρακτήρας που αναβίωσε τη μιμική τέχνη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Μαρσώ σύστησε τη δική του σχολή και την πρώτη ομάδα μίμων στην Ευρώπη, δημιουργώντας περίπου εκατό παντομίμες, μεταξύ των οποίων το δράμα «Don Juan», το μπαλέτο «Candide», αλλά και τη «Δημιουργία του Κόσμου».
«Η παντομίμα είναι ποίηση. Είμαι χαρούμενος που είμαι μίμος. Αυτό μου επιτρέπει να εκφράζω όλα τα συναισθήματά μου. Η μιμική δεν έχει πατρίδα», έλεγε ο ίδιος.
Για το έργο του και τις θαρραλέες πράξεις του κατά τη διάρκεια του Πολέμου, τιμήθηκε μεταξύ άλλων με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής, το μετάλλιο Wallenberg, το βραβείο Emmy, ενώ εξελέγη επίσης μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Βερολίνου, της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου, της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Γαλλίας και του Ινστιτούτου της Γαλλίας. Το 2002 ανακηρύχθηκε Πρέσβης Καλής Θελήσεως του ΟΗΕ, στη διεθνή διάσκεψη για τη γήρανση στη Μαδρίτη, ενώ από το 1999 στη Νέα Υόρκη η 18η Μαρτίου εορτάζεται ως «Ημέρα του Μαρσέλ Μαρσώ».
Ο σπουδαίος μίμος πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου του 2007, σε ηλικία 84 ετών, στο σπίτι του στη Γαλλία, αφήνοντας πίσω του πλούσιο έργο.
