Η μέρα που η Αυτοκρατορία εκθρονίζει τη Γαλλική Δημοκρατία

Αντώνης Απέργης - 18 Μαΐου 2025

Ήταν Μάιος του 1804, όταν η αποτυχία της συνωμοσίας κατά του Ναπολέοντα αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, για να προσφερθεί στον Γάλλο στρατάρχη ο τίτλος του αυτοκράτορα με γνωμοδότηση της γερουσίας, το κείμενο της οποίας είχε συντάξει προηγουμένως ο ίδιος. Έτσι, το τέλος της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας ήταν γεγονός και η χώρα εισερχόταν στην περίοδο της Αυτοκρατορίας.

Λίγο καιρό μετά από μια σειρά στρατιωτικών και διπλωματικών νικών, ο Ναπολέων έφτασε στο απόγειο της δύναμής του, με αποτέλεσμα να εκλεγεί πρώτος ύπατος της εκτελεστικής εξουσίας που εγκρίθηκε σχεδόν ομόφωνα από το Σύνταγμα του Έτους VIII.

Μέχρι το 1804 η εξουσία του Ναπολέοντα ήταν πλήρης και η εδραίωσή του στην κυβερνητική τάξη, φτάνοντας στην ανακήρυξή του, τον Απρίλιο του 1804 σε αυτοκράτορα, αλλά και στην κήρυξη της «αυτοκρατορικής ιδιότητας ως κληρονομικής στην οικογένειά του». Έτσι, το Σύνταγμα του Έτους XII (Μάιος 1804), που εγκαθίδρυε την αυτοκρατορία, εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα με περισσότερες από 3.500.000 ψήφους έναντι περίπου 2.500 ψήφων, δίνοντας κι επίσης στον ως τότε στρατηγό Βοναπάρτη τον τίτλο του αυτοκράτορα.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, η στέψη του πανέξυπνου στρατηγού είχε και αρκετές… εκπλήξεις, αφού ενώ ο Πάπας απήγγειλε τα προκαθορισμένα λόγια, βάσει τελετουργικού, ο Ναπολέων γύρισε και αφαίρεσε το δάφνινο στεφάνι του και στέφθηκε από μόνος του, ενώ αμέσως μετά στεφάνωσε τη γονατιστή Ιωσηφίνα με ένα μικρό στέμμα.

Μετά από την μετατροπή του σε αυτοκράτορα, η στρατιωτική μεγαλοφυΐα συνέχισε τον πόλεμο κατά της Αυστρίας, κυριεύοντας τη Βιέννη και κατατροπώνοντας τόσο τον αυστροπρωσικό στρατό στη διάσημη μάχη στο Αούστερλιτς, όσο και τον πρωσικό στρατό στην Ιένα, ένα χρόνο αργότερα. Αμέσως μετά την κατάληψη του Βερολίνου, συνέχισε τον πόλεμο κατά της Ρωσίας και την υποχρέωσε να υπογράψει τη συνθήκη του Τιλσίτ, ξαναπαίρνοντας στην κατοχή της Γαλλίας τα Επτάνησα, που της είχαν αφαιρέσει οι Ρώσοι.

Έτσι, ο Ναπολέων έφτασε στο απόγειο της δόξας του και ήταν ο παντοδύναμος αυτοκράτορας της Γαλλίας, επικεφαλής ηγεμόνων ευρωπαϊκών κρατών, στα οποία διόρισε μέλη της οικογένειάς του.

Αυτή του η ισχύς, όμως, κράτησε για λίγα χρόνια, αφού μετά από μια σειρά αλλεπάλληλων αποτυχιών, αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 6 Απριλίου 1814 και με τη Συνθήκη του Φοντενεμπλό, καθ' υπαγόρευση της Μεγάλης Βρετανίας, Πρωσίας, Ρωσίας και Αυστρίας εξορίστηκε στη νήσο Έλβα της Ιταλίας.