
Sylvain Ricard & Daniel Casavane, «...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» (Εκδ. Polaris)
- Αντώνης Απέργης - 9 Ιουνίου 2025
«Δεν κατάφερα να αλλάξω το σύστημα, όμως δεν θα επιτρέψω ούτε σε αυτό να με αλλάξει».
Λίγο καιρό μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα παραδίνεται στο χάος του Εμφυλίου και ο 16χρονος τότε Χρόνης φυλακίζεται, βασανίζεται (πολλές φορές) και καταδικάζεται σε θάνατο. Έχοντας περάσει τα πάνδεινα δυο δεκαετίες στη φυλακή, έγκλειστος σε Μακρόνησο, Άη Στράτη, αλλά και στις φυλακές Κέρκυρας, Αβέρωφ και Κορυδαλλού, ο Μίσσιος μάς αφηγείται την ιστορία του.
Το graphic novel των Σιλβαίν Ρικάρ και Ντανιέλ Καζανάβ, σε επιμέλεια Μυρτούς Ράις, που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Polaris, ακολουθεί τη γνήσια λαϊκή και αυτοβιογραφική αφήγηση του Μίσσιου, μεταφέροντας τον αναγνώστη στο «μαρτυρολόγιο» ενός παιδιού, που βίωσε από νωρίς την κτηνωδία και τα βασανιστήρια απλώς και μόνο για τις ιδέες του.
Η πένα του Καζανάβ, ο οποίος διακρίνεται για τον μη ρεαλιστικό – πλην όμως βαθιά ανθρώπινο - τρόπο απόδοσης των μορφών, προσομοιάζει επακριβώς τον ψυχικό κόσμο των πρωταγωνιστών, τον χαρακτήρα των βασανιστών και των προέδρων των στρατοδικείων, αλλά και όσων δεσμοφυλάκων φέρθηκαν με μια κάποια ανθρωπιά στους φυλακισμένους.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η επιμελήτρια του graphic novel, Μυρτώ Ράις, η οποία γνώριζε προσωπικά τον Μίσσιο, το έργο ακολουθεί την αφηγηματική δομή του πρωτοτύπου, παραθέτοντας, μάλιστα αυτούσια τα κειμενικά του μέρη, αν και ένα σημαντικό τμήμα του βιβλίου, εκείνο που εστιάζει στην κριτική του αντιστασιακού συγγραφέα στο ΚΚΕ, απουσιάζει, διατηρώντας, ωστόσο, ακέραιο του χιούμορ και τον δηκτικό του λόγο απέναντι στα όσα βίωσε.
«Κοντεύει να ξημερώσει κι έχω ακόμα τόσα να σου πω, αλλά είμαι κουρασμένος. Σκέφτομαι τον Μιχάλη, τον Στέφανο, εσένα, όλους σας… Αυτό το ποτηράκι είναι για πάρτη σας.»
Για περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ